Sociale onderneming 'Shift' lanceert architectuurwedstrijd voor een Nieuw Wereldwonder om klimaatactie te stimuleren
Sinds mensenheugenis zijn er iconische monumenten gebouwd - van piramides tot kathedralen en wolkenkrabbers - bedoeld om groepen mensen met elkaar te verbinden, vooruitgang te symboliseren en ter inspiratie.
Nu wil Shift, een nieuwe sociale onderneming opgericht door de succesvolle Nederlandse ondernemer Don Ritzen, een landmark bouwen om klimaatactie te inspireren. De Shift landmark beoogt meer dan 1 miljoen jaarlijkse bezoekers te trekken. Om deze ambitieuze visie werkelijkheid te maken, lanceert Shift op woensdag 15 januari 2025 een internationale architectuurwedstrijd met prijzengeld van in totaal €250.000.
Van architecten en activisten tot wetenschappers en ondernemers, Shift heeft als visie om een dynamische plek te creëren waar verhalen van gepassioneerde klimaat- en duurzaamheidspioniers op bijzondere manier verteld worden, met als doel op om grote schaal bezoekers te inspireren.
“Hoewel 75% van de Europeanen zich zorgen maakt over klimaatverandering, onderneemt slechts 10% impactvolle actie”, zegt Ritzen. “We willen een plek creëren van verwondering, hoop en potentie die bezoekers inspireert om actie te ondernemen.”
In de briefing aan de architecten benadrukt Shift dat de landmark een 100% duurzame plek moet zijn. In deze nieuwe ruimte zal een permanent programma, samengesteld door Shift, duurzaam gedrag aanmoedigen en stimuleren. Aan de hand van immersieve ervaringen wordt de nadruk gelegd op de authentieke verhalen van pioniers op het gebied van klimaat en duurzaamheid. Shift vindt dat het werk van mensen als Boyan Slat (oprichter van the Ocean Cleanup), Aunt Ivie (Cultureel ambassadeur) en Thomas Dambo (recycle kunstenaar) meer aandacht verdienen in onze samenleving.
Shift beoogt in 2040 op meerdere continenten een landmark te hebben ontwikkeld. De eerste Shift-landmark komt in Nederland waar door klimaatverandering 55% van het land gevaar loopt te overstromen door de stijgende zeespiegel en overstromingen van rivieren. Ondersteund door een netwerk van strategische partners en impact investeerders in Nederland, gaat de internationale architectuurwedstrijd van Shift op 15 januari van start. De eerste fase van de competitie is open voor architecten uit de hele wereld. Na de eerste fase van de competitie zijn er vijf architectenbureaus geselecteerd voor de tweede fase waar ze hun concept in detail uitwerken. De vijf finalisten ontvangen elk €40.000 en het winnende concept ontvangt nog eens een extra bedrag van €50.000.
De jury bestaat uit vooraanstaande experts uit de architectuur, impact investing, biodiversiteit, vastgoed, de academische en de culturele sector en zal zich onder begeleiding van DVDL, een gerenommeerd cultureel advies bureau uit New York, buigen over het selecteren van 3 winnaars van fase één en van de winnaar van fase twee. Twee van de vijf finalisten-plaatsen zijn al gereserveerd voor een gevestigd architectenbureau en een innovatief, kleiner bureau die rechtstreeks door Shift zijn benaderd. De jury bestaat uit: Aric Chen (Nieuwe Instituut), Astrid Leyssens (We Are Impact Collective), Ben van Berkel (UNStudio), Clemens Brenninkmeijer (Redevco), Géke Roelink (Nemo) , Dr. Lewis Akenji (Hot or Cool institute), Lodewijk Hoekstra (NL Greenlabel), Mireia Luzárraga (TAKK) en Nicole Maarsen (Social Value foundation).
Na de bekendmaking van de 5 geselecteerde architectenbureaus van de eerste fase, zullen de vijf finalisten hun team uitbreiden met gedrags-, duurzaamheids- en andere experts om het concept verder uit te werken en een immersieve bezoekers ervaring te creëren rondom het thema klimaatverandering.
De eerste fase van de competitie vraagt architecten om te focussen op het ontwikkelen van een originele en duurzame visie, zonder zware design eisen te stellen en biedt maximale vrijheid voor creativiteit van de deelnemende bureaus. Bovendien blijft het intellectuele eigendom van de niet-geselecteerde bureaus bij de architecten. Met de wedstrijd hoopt Ritzen inspiratie en innovatie te brengen in de van architectuur, techniek en bouw wereld.
Bij zijn vorige bedrijf, Rockstart, investeerde Ritzen in meer dan 250 startups met commerciële en duurzame ideeën, met het doel om ze wereldwijd op te schalen. Ritzen ondervond dat sommige van deze bedrijven hun volledige potentie niet konden waarmaken omdat er een gebrek aan bereidheid was door individuen en bedrijven om nieuwe business modellen, producten en levenswijzen te ontdekken en proberen. Naast de landmark zal Shift ook een digitaal platform lanceren dat is ontworpen om mensen door middel van boeiende verhalen, initiatieven en praktische tips elke dag te inspireren duurzame verandering te omarmen.
“Hoewel innovatie en overheidsbeleid vitale onderdelen zijn in de klimaattransitie, ligt er ook een enorme potentie voor impact door individuen die zelf verantwoordelijkheid nemen voor hun keuzes. Thuis en op het werk. Ik ben altijd gefascineerd geweest over hoe ik de ideale omgeving kan creëren voor mensen om buiten hun comfort-zone te gaan en nieuwe dingen te leren en te ontdekken, dat is namelijk waar de magie ontstaat. Als je kijkt naar de wereldwijde klimaatcrisis zwijgt de meerderheid van de mensen helaas nog, of voelen zich verlamd of zijn nog steeds in 'praatmodus'. We hebben dringend meer actie nodig. Shift nodigt mensen uit om deze ontdekkingsreis aan te gaan, vanuit een startpunt van positiviteit en verwondering, legt Ritzen uit.
Aric Chen, lid van de jury: "Bij het Nieuwe Instituut hebben we het Zoöp-organisatiemodel bedacht en ontwikkeld om de belangen van niet-menselijk leven onderdeel te maken van organisatorische besluitvorming en de maatschappelijke aandacht voor ecologische regeneratie te vergroten. Ik geloof dat Shift een aanvullende en gedurfde ambitie heeft om een nieuwe bestemming voor klimaatactie te worden, iets wat hard nodig is. Ik ben benieuwd hoe architecten zullen reageren op Shift's innovatieve briefing voor architecten en naar de uitkomst van de competitie"
Shift is een sociale, steward owned onderneming opgericht door ondernemer Don Ritzen. Ritzen gelooft dat gedragsverandering een van de grootste uitdagingen is als het gaat om klimaatverandering en dat het over het hoofd wordt gezien vanwege de controverse. Daarom ging hij op zoek naar een aanpak die miljoenen mensen zou kunnen inspireren.
Shift is één van de slechts 80 Nederlandse ondernemingen die door het accreditatie-proces heen is gekomen van de code Sociale Ondernemingen, wat betekent dat impact op de eerste plaats staat.
Voordat hij Shift begon, was Ritzen medeoprichter van de Amsterdamse accelerator Rockstart, dat kantoren heeft in Bogota, Kopenhagen en Amsterdam. Sinds de oprichting in 2010 heeft Rockstart geïnvesteerd in meer dan 350 startups in een vroeg stadium, waaronder veel impact georienteerde bedrijven zoals Peerby, Sympower en Hubs. De Rockstart bedrijven samen zijn vandaag de dag EUR 1,7 miljard waard.